ΑΣΚΗΤΙΚΗ - (Πρόλογος) - Νίκος Καζαντζάκης (ο δικός μας Νίκος)

Δημοσιεύτηκε 1η φορά το 1927 - Εκδόθηκε 1η φορά το 1945


Πρόλογος

Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο' καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο' το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή.

 



Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή' ταυτόχρονα το ξεκίνημα κι ο γυρισμός' κάθε στιγμή πεθαίνουμε.

Γι αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος.
Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή' κάθε στιγμή γεννιούμαστε.


Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία.

Στα πρόσκαιρα ζωντανά σώματα τα δυο τούτα ρέματα
παλεύουν:
α) ο ανήφορος, προς τη σύνθεση, προς τη ζωή, προς την
     αθανασία
β) ο κατήφορος, προς την αποσύνθεση, προς την ύλη,
    προς το θάνατο.

Και τα δυο ρέματα πηγάζουν από τα έγκατα της αρχέγονης
ουσίας. Στην αρχή η ζωή ξαφνιάζει σαν παράνομη φαίνεται,
σαν παρά φύση, σαν εφήμερη αντίδραση στις σκοτεινές
αιώνιες πηγές μα βαθύτερα νιώθουμε: η Ζωή είναι κι αυτή
άναρχη, ακατάλυτη φόρα του Σύμπαντου.

Αλλιώς, πούθε η περανθρώπινη δύναμη που μας σφεντονίζει
από το αγέννητο στο γεννητό και μας γκαρδιώνει φυτά, ζώα,
ανθρώπους' στον αγώνα; Και τα δυο αντίδρομα ρέματα είναι
άγια.

Χρέος μας λοιπόν να συλλάβουμε τ' όραμα που χωράει κι
εναρμονίζει τις δυο τεράστιες τούτες άναρχες, ακατάλυτες
Ορμές' και με τ' όραμα τούτο να ρυθμίσουμε το στοχασμό μας
και την πράξη.
-Τέλος προλόγου-

-Ακολουθούν-
Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΠΡΩΤΟ ΧΡΕΟΣ, ΔΕΥΤΕΡΟ ΧΡΕΟΣ, ΤΡΙΤΟ ΧΡΕΟΣ
Η ΠΟΡΕΙΑ
Α' ΣΚΑΛΟΠΑΤΙ: ΕΓΩ
Β' Η ΡΑΤΣΑ
Γ' Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ
Δ' Η ΓΗΣ
ΤΟ ΟΡΑΜΑ
Η ΠΡΑΞΗ

Α' ΣΧΕΣΗ ΘΕΟΥ ΚΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Β' ΣΧΕΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Γ' ΣΧΕΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΗΣ
Η ΣΙΓΗ


====================================
Πιστεύω σ' ένα Θεό, ακρίτα, διγενή, στρατευόμενο, πάσχοντα, μεγαλοδύναμο, όχι παντοδύναμο, πολεμιστή στ' ακρότατα σύνορα, στρατηγό αυτοκράτορα σε όλες τις φωτεινές δύναμες, τις ορατές και τις αόρατες.
Πιστεύω στ' αναρίθμητα, εφήμερα προσωπεία που πήρε ο Θεός στους αιώνες και ξεκρίνω πίσω από την απαυτή ροη του την ακατάλυτη ενότητα.
Πιστεύω στον άγρυπνο βαρύν αγώνα του, που δαμάζει και καρπίζει την υλη' τη ζωοδόχα πηγή φυτών, ζώων κι ανθρώπων.
Πιστεύω στην καρδιά του ανθρώπου, το χωματένιο αλώνι, όπου μέρα και νύχτα παλεύει ο ακρίτας με το θάνατο. «βοήθεια!» κράζεις, Κύριε. «βοήθεια!» κράζεις, Κύριε, κι ακούω.
Μέσα μου οι πρόγονοι κι απόγονοι κι οι ράτσες όλες, κι όλη η γης, ακούμε με τρόμο, με χαρά, την κραυγή σου.
Μακάριοι όσοι ακούν και χύνουνται να σε λυτρώσουν, Κύριε, και λεν: «εγώ και Συ μονάχα υπάρχουμε.»
Μακάριοι όσοι σε λύτρωσαν, σμίγουν μαζί σου, Κύριε, και λεν: «εγώ και Συ είμαστε ένα.»
Και τρισμακάριοι όσοι κρατούν, και δε λυγούν, απάνω στους ώμους τους, το μέγα, εξαίσιο, αποτρόπαιο μυστικό:
Και το ένα τούτο δεν υπάρχει!


Νίκος Καζαντζάκης (
18 Φεβρουαρίου 1883 - 26 Οκτωβρίου 1957)-75 περίπου ετών.