Η εξελικτική πορεία του Τραπεζικού συστήματος


Αθηναϊκό τετράδραχμο
Δεν είμαι ειδικός επί των οικονομικών αναλύσεων, και ούτε θα επιχειρήσω να διαπράξω το μέγα ατόπημα. Το ρόλο των οικονομικών αναλυτών τον έχουν αναλάβει επιφανείς πανεπιστημιακοί καθηγητές, αυτόχθονες και μη, οι οποίοι νυχθημερόν πληκτρολογούν δεκάδες, ή και εκατοντάδες άρθρα, πολλάκις αντικρουόμενων απόψεων, ή εμφανίζονται στους τηλεοπτικούς σταθμούς, μέσω των οποίων προτείνουν τρόπους επίλυσης επίκαιρων οικονομικών προβλημάτων, ή εκφράζουν τις πολιτικές τους αρχές και κοσμοθεωρίες προσπαθώντας να τεκμηριώσουν την ορθότητα των κρίσεων τους επί των εκάστοτε εμφανιζόμενων οικονομικών θεμάτων. Θα προτιμούσα, αντί των γνωστών οικονομικών αναλύσεων περί του αν θα πτωχεύσουμε, ή όχι ως χώρα, να ξεφύγω λίγο από το μέγα μεν, αλλά τετριμμένο δε θέμα, και να επιχειρήσω μια σύντομη αναφορά, ή ιστορική αναδρομή αν θέλετε, στην εξελικτική πορεία του τραπεζικού συστήματος.
---------------------------------------------------------------------------------------------------

Τα πρώτα λοιπόν δείγματα δανεισμού χρήματος διαπιστώνονται εν έτη 2.000.- π.χ. στους ναούς της Βαβυλώνας, όπου κατά κάποιο τρόπο οι αρχαίοι λαοί ανακάλυψαν ότι τα χρυσά και ασημένια νομίσματα, ή άλλα πολύτιμα μέταλλα ήταν πολύ πιο βολικά ως μέσο πληρωμής για την αγορά εμπορευμάτων παρά το παλαιό σύστημα της ανταλλαγής εμπορευμάτων (το λεγόμενο Barter System). Παλαιότερα ακόμα τα όστρακα-κοχύλια, οι σπάνιες πέτρες, και οτιδήποτε άλλο θεωρείτο ότι ήταν ξεχωριστό-πολύτιμο για την εποχή του, είχε παίξει το ρόλο του ως μέσο ανταλλαγής εμπορευμάτων.

Το 400.- π.χ. πρώιμοι Έλληνες αργυραμοιβοί δεχόντουσαν καταθέσεις, έδιναν δάνεια, εξέταζαν νομίσματα, ή κανόνιζαν ακόμη και χρηματικές συναλλαγές μεταξύ ελληνικών πόλεων.

Η παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έδωσε ώθηση στην νηπιακή τραπεζική βιομηχανία καθώς ήδη ανθούσε σε εμπορικούς τομείς στη δυτική Ευρώπη. Το Βυζάντιο στο άλλο άκρο της Μεσογείου έχτιζε τη δική του αυτοκρατορία. Η σταθερότητα του δικού του νομίσματος ήταν σε μεγάλη υπόληψη για πολλούς αιώνες. Στο Βυζάντιο οι χρυσοχόοι έχτιζαν τη δική τους εμπορική αυτοκρατορία. Η πλειοψηφία του δανεισμού των χρημάτων ήταν υπό τον έλεγχό τους. Η πολιτεία έθεσε μέγιστες τιμές επιτοκίων. Υπό των Ιουστινιανό, για παράδειγμα οι χρυσοχόοι μπορούσαν να δανείζουν με επιτόκιο 8%, οι πλούσιοι ιδιώτες μπορούσαν να χρεώνουν με επιτόκιο μόνο 4%.

Το αρχαιότερο γνωστό έντυπο χρήμα χρονολογείται από το ενδέκατο αιώνα, κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών στην Κίνα, και είχε τη μορφή της συναλλαγματικής, τέθηκε δε σε ευρεία χρήση για τη χρηματοδότηση του εμπορίου, καθώς επίσης και για τη χρηματοδότηση των πρώτων ταξιδιωτών.

Το 1587, στη Βενετία, ιδρύθηκε η πρώτη δημόσια τράπεζα υπό την επωνυμία «the Banco della Piazza di Rialto», και ακολούθησε το έτος 1609 η ίδρυση της «Bank of Amsterdam», οι οποίες πραγματοποιούσαν συναλλαγές καταθέσεων, μεταφορών κεφαλαίων από λογαριασμό σε λογαριασμό, εκτέλεση πληρωμών, ανταλλαγή νομισμάτων, αλλά δεν επιτρεπόταν δια νόμου να προβούν σε σύναψη δανειακών συμβάσεων.

Το δέκατο έβδομο αιώνα στη Μεγάλη Βρετανία αναπτύχθηκε η σχέση μεταξύ της τραπεζικής κατάθεσης και του δανεισμού, χαρακτηριστικό της σύγχρονης εμπορικής τραπεζικής. Επίσης πιθανολογείται ότι περί το 1660 στην Αγγλία πρωτοεμφανίστηκε η επιταγή. Η τράπεζα της Αγγλίας ιδρύθηκε το 1694. Υπήρξαν μερικές ακόμη εξελίξεις που δε σηματοδοτούν όμως κάποιες τεράστιες διαφοροποιήσεις στο γενικότερο παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, όπως αλλαγές ρυθμιστικών κανόνων, κ.λπ.

Επίσης εκτός από τους πρώιμους τραπεζίτες, οι επαγγελματίες δικηγόροι και χρυσοχόοι προσέφεραν χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Ενεργούσαν ως πράκτορες, φέρνοντας σε επαφή-επικοινωνία τους δανειολήπτες και τους δανειστές, ή αποδεχόμενοι καταθέσεις, και χορηγώντας δάνεια για δικούς τους λογαριασμούς. Οι χρυσοχόοι αποδεχόντουσαν νομίσματα, χρυσό, και τιμαλφή από πλούσιους πολίτες και εμπόρους για φύλαξη στα θησαυροφυλάκιά τους και εξέδιδαν αποδείξεις. Αυτές οι αποδείξεις κυκλοφορούσαν μεταξύ των εμπόρων ως αξία, μπαίνοντας στην ήδη μεγάλη ποικιλία χρυσών, ασημένιων νομισμάτων, και άλλων τιμαλφών που διαχειρίζονταν τα διάφορα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Στην Αγγλία, η Τραπεζική Χάρτα νόμος του 1844, έδωσε στην Τράπεζα της Αγγλίας το μονοπώλιο της έκδοσης τραπεζογραμματίων, μία από τις πρώτες λειτουργίες μιας κεντρικής τράπεζας. Η εμπιστοσύνη του κοινού ήταν απαραίτητη για την επιτυχία αυτών των πρώτων προσπαθειών για τη διεξαγωγή εμπορικών συναλλαγών με τραπεζογραμμάτια.

Αυτή η εμπιστοσύνη, ακόμα και μέχρι τα μέσα του αιώνα μας, εξαρτιόταν από την μετατρεψιμότητα, σε πρώτη ζήτηση, της αξίας του πρώτου τραπεζογραμματίου σε χρυσό. Σήμερα ο κανόνας του χρυσού δεν είναι πλέον σε ισχύ, αλλά ο χρυσός είναι πάντα χρυσός.

Το δέκατο ένατο αιώνα στην Ελλάδα, τα τραπεζογραμμάτια της Ιονικής Τράπεζας κυκλοφόρησαν, παράλληλα με εκείνα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας.

Μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα, η κεντρική τράπεζα ως ρυθμιστής και ως «τραπεζίτης των τραπεζών» έγινε απαραίτητη στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι η κεντρική τράπεζα της χώρας. Ιδρύθηκε το 1927 βάσει ενός Παραρτήματος του Πρωτοκόλλου της Γενεύης και άρχισε να λειτουργεί τον Μάιο του 1928.

Η πρόσφατη τραπεζική ιστορία έχει σημαδευτεί από τις εξελίξεις στην τεχνολογία των τηλεπικοινωνιών και των πληροφοριών που έχουν συνδέσει τα τραπεζικά κέντρα σε όλο τον κόσμο όπως ποτέ πριν. Αυτό έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για τη σύγχρονη τράπεζα.

Ακολούθησε η έκρηξη της τεχνολογίας που άργησε λίγο να εμφανιστεί, από το 1951 και μετά, όπου η ΙΒΜ άρχισε να δίνει στην αγορά τα πρώτα της μοντέλα ηλεκτρονικών υπολογιστών, και έτσι σιγά-σιγά άρχισε κάθε μεγάλη επιχείρηση, και δη τραπεζικός οργανισμός, να εξοπλίζεται με σκοπό τον εκσυγχρονισμό της. Τα συστήματα, της σημερινής εποχής απέχουν έτη φωτός από εκείνα του 1951. Η ευρεία επίσης κυκλοφορία του πλαστικού χρήματος (debit-credit cards), καθώς επίσης και το internet banking, άλλαξαν κατά πολύ τις συναλλακτικές μας συνήθειες, διευκολύνοντας κατά πολύ τις οικονομικές μας συναλλαγές. Τα τρις των τρις λοιπόν βρίσκονται μέσα στους σκληρούς δίσκους (και στους εφεδρικούς) των εν λόγω μηχανημάτων, που κατοικοεδρεύουν στους κάθε είδους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Οι κεντρικές τράπεζες κάθε κράτους έχουν αναλάβει να ασκούν την εποπτεία-έλεγχο της τήρησης των κανόνων καλής λειτουργίας των εντός της χώρας τους τραπεζικών ιδρυμάτων, καθώς επίσης και ορισμένων κατηγοριών επιχειρήσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα. Εκδίδουν και  πωλούν στις εγχώριες, ή διεθνείς αγορές ομόλογα διαφόρων λήξεων, ποσών, και επιτοκίων, ώστε να αντλήσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για την κάλυψη των δημόσιων αναγκών (αφού πολλές φορές δεν είναι σε θέση το ταμείο του κράτους να καλύψει τις ανάγκες του από τα δικά του ταμειακά διαθέσιμα), παρακολουθούν τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας και δημοσιεύουν εκθέσεις, διεξάγουν ερευνητικό έργο στο πλαίσιο της παρακολούθησης και ανάλυσης της οικονομικής συγκυρίας και της νομισματικής πολιτικής, και πολλά άλλα. 
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Πηγές: Διάφορα σεμινάρια

Τώρα βέβαια σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που είναι ο άρχοντας, και οι Εθνικές Τράπεζες δεν μπορούν να κουνήσουν το δαχτυλάκι τους εάν δεν πάρουν την έγκρισή της. Στην περίπτωση δε που κάποιες χώρες έχουν προσφύγει στη λεγόμενη Τρόικα και έχουν ενταχθεί σε μηχανισμό στήριξης, τότε επιβάλλονται τα λεγόμενα «Μνημόνια», και οι υπερχρεωμένες χώρες σχεδόν χωρίς καν διαπραγμάτευση, φοράνε τα κοστούμια που είναι κομμένα και ραμμένα στα συμφέροντα των δανειστών, οι οποίοι λένε στους δανειζόμενους: «με γεια σας», καλοφόρετα, και βγάλτε το σκασμό.

Αυτή βέβαια ήταν μια απλή αναδρομή στην ιστορία του τραπεζικού συστήματος, πως δηλαδή ο άνθρωπος σκέφτηκε να  ξεφύγει από την απευθείας ανταλλαγή των εμπορευμάτων, και να αποκτά  αυτά που επιθυμεί διακινώντας διάφορες μορφές χρημάτων. Η εξέλιξη φυσικά αυτής της ιστορίας, εκεί που έχει οδηγήσει τις σχέσεις των ανθρώπων, αλλά και των κρατών με το σημερινό χρηματοπιστωτικό σύστημα, το οποίο βέβαια είναι λάθος να πυροβολείται συλλήβδην και αδιακρίτως, σίγουρα όμως προκαλεί θλίψη, αγανάκτηση και οργή.
Αναρτήθηκε από Scorpion49 On Παρασκευή 15 Ιουλίου 2011
Ετικέτες

3 σχόλια:

Οικοδόμος είπε...

Αγαπητέ μου Scorpion49,

Η παρουσίασή σου πολύ ενδιαφέρουσα και κατατοπιστική ιδίως για κάποιους σαν και μένα που δεν τους λες και …οικονομολόγους(!!!).

Δεν νομίζω πως οι απλοί άνθρωποι πρέπει να νιώθουμε μειονεκτικά έναντι των «ειδικών» επί των οικονομικών και να μην παίρνουμε θέση ειδικά για τη σημερινή κατάσταση.

Στην οποία (σημερινή κατάσταση) μας έσυραν βιαίως οι «ειδικοί» επί των οικονομικών που μας κυβερνούν για δεκαετίες.

Ο τόπος πάσχει από έλλειψη κοινής λογικής και όχι οικονομικών «αυθεντιών».

Φιλικά,
Οικοδόμος

15 Ιουλίου 2011 στις 1:52 μ.μ.
Scorpion49 είπε...

@Αγαπητέ Οικοδόμε,
Εκτιμώ πολύ την απλότητα της σκέψης σου, αλλά και στο ότι "έτσι όμορφα κι' απλά" (Γιάννης Ρίτσος) καταλήγεις στο δια ταύτα:
"Ο τόπος πάσχει από έλλειψη κοινής λογικής και όχι οικονομικών «αυθεντιών»."
Διαβρωθήκαμε από την αλαζονεία των δήθεν εχόντων την απόλυτη εξουσία και γνώση επί των πάντων. Πολλοί από εμάς, όσο δεν μας άγγιζε η σκουριά της, ενδώσαμε σ’ αυτή τη διάβρωση, λάθος μας, ας μην το επαναλάβουμε στο μέλλον.
Σου εύχομαι καλή Κυριακή!

16 Ιουλίου 2011 στις 3:52 μ.μ.
PiciFriki είπε...

η κατάρρευση πλησιάζει

21 Ιουλίου 2011 στις 1:16 μ.μ.

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)